ความมุ่งหมายของการวิจัย
ในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยได้ตั้งความมุ่งหมายไว้ดังนี้
1.
เพื่อศึกษาระดับทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยรวมและจำแนก
รายทักษะ
ก่อนและหลังการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวน พฤกษศาสตร์โรงเรียน
2.
เพื่อเปรียบเทียบทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยรวมและจำแนก
รายทักษะ
ก่อนและหลังการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
ความสำคัญของการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้
เป็นการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์
โรงเรียนและเป็นแนวทางในการใช้วิธีการสอนและการจัดกิจกรรมให้ครู
และผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็ก
ปฐมวัยนำไปพัฒนาทักษะด้าน อื่น ๆ ให้แก่เด็ก
เพื่อส่งเสริมพัฒนาการและศักยภาพของเด็กปฐมวัย
ต่อไป
ประชากรที่ใช้ในการวิจัย
ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ
นักเรียนชาย–หญิง ที่มีอายุ 5–6 ปี ซึ่งกำลังศึกษาอยู่ชั้น
อนุบาลศึกษาปีที่ 3
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย จำนวน 30 คน
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ
นักเรียนชาย–หญิง ที่มีอายุ 5–6 ปี ซึ่งกำลังศึกษาอยู่ชั้น
อนุบาลศึกษาปีที่ 3
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
1 ห้องเรียน โดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple
Random Sampling) โดยการจับสลากนักเรียนชั้น
อนุบาลปีที่ 3 จำนวน
30 คน
ตัวแปรที่ศึกษา
1. ตัวแปรต้น คือการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
2. ตัวแปรตาม ได้แก่ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
5 ทักษะ ประกอบด้วย
2.1 การสังเกต
2.2 การวัด
2.3 การจำแนกประเภท
2.4 การลงความเห็น
2.5 การพยากรณ์
นิยามศัพท์เฉพาะ
1. เด็กปฐมวัย หมายถึง เด็กนักเรียนชาย–หญิง
ที่มีอายุ 5–6 ปี ซึ่งกำลังศึกษาอยู่
ชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 3
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏ
เชียงราย
2. กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หมายถึง
กระบวนการในการศึกษาหาความรู้ทาง
วิทยาศาสตร์ ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนหลัก คือ
การตั้งคำถามหรือกำหนดปัญหา การสร้างสมมุติฐาน
หรือคาดการณ์คำตอบ
การออกแบบวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์และแปลความหมาย
ข้อมูล การลงข้อสรุปและการสื่อสารซึ่งกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ดังกล่าวนี้จะบูรณาการในการจัดประสบการณ์ในแต่ละวัน
3. ทักษะทางวิทยาศาสตร์ หมายถึง
พฤติกรรมที่แสดงถึงความสามารถและความ
ชำนาญในการเลือกใช้วิธีการที่ใช้ในการแสวงหาข้อมูลที่เกิดจากการปฏิบัติและฝึกฝนอย่างมีระบบ
โดยมีทักษะที่ต้องการส่งเสริม ดังนี้
3.1 การสังเกต หมายถึง
ความสามารถการใช้ประสาทสัมผัสอย่างใดอย่างหนึ่งหรือ
หลายอย่างรวมกันได้ ได้แก่ ตา หู จมูก
ลิ้นและสัมผัสผิวกายเข้าไปสัมผัสโดยตรงกับวัตถุหรือ
เหตุการณ์
เพื่อค้นหาข้อมูลซึ่งเป็นรายละเอียดของสิ่งนั้น
3.2 การวัด หมายถึง ความสามารถใช้เครื่องมือง่าย ๆ
ที่เหมาะสมกับการวัด
การกะประมาณ การเปรียบเทียบ
เพื่อบอกปริมาณสิ่งของต่าง ๆ รวมถึงการใช้อุปกรณ์ในการวัด
3.3 การจำแนกประเภท หมายถึง ความสามารถในการวัด
ด้วยการเรียง แยกหรือ
แบ่งสิ่งของต่าง ๆ รอบตัว
ตามคุณลักษณะที่มีความเหมือน
3.4 การลงความเห็น หมายถึง
ความสามารถในการอธิบายหรือการตีความหมาย
ของสิ่งที่สังเกตได้
3.5 การพยากรณ์ หมายถึง
ความสามารถในการคาดคะเนหรือการทำนายคำตอบ
โดยอาศัยข้อมูลที่ได้จากการสังเกตหรือข้อมูลจากประสบการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำ
ๆ ร่วมกับการสังเกต
ทักษะทั้ง 5
วัดได้จากแบบทดสอบทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัยที่
ผู้วิจัยสร้างขึ้น
4. การจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน หมายถึง
กิจกรรมที่ประยุกต์จากดำเนินงานจากรูปแบบของ กิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนตามแนวพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
โดยพิจารณาจากองค์ประกอบของกิจกรรมที่เหมาะสำหรับการจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัย
ดังนี้
4.1 กิจกรรมการปลูกต้นไม้ เช่น พืชผักพื้นเมือง
สมุนไพร ฯลฯ โดยการจัดกิจกรรม
การเพาะปลูกพืชที่เด็กสนใจไว้ในโรงเรียนพร้อมทั้งเรียนรู้วิธีการดูแลรักษาและสังเกตการ
เจริญเติบโตของพืช
4.2 การศึกษาสังเกตพันธุ์ไม้
โดยจัดกิจกรรมการศึกษาสังเกตลักษณะของพรรณไม้
จากลักษณะของ ใบ ดอก ผล
และทำการบันทึกลงในสมุดที่พัฒนารูปแบบให้เหมาะสมกับเด็ก
ปฐมวัยจากแบบสมุดบันทึกข้อมูลพันธุ์ไม้ตามแบบของงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนโครงการ
อนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี
4.3 กิจกรรมการใช้ประโยชน์จากพืช เช่น
การวาดภาพทางพฤกษศาสตร์ การ
ประกอบอาหารจากพืช การประดิษฐ์สิ่งของ
เครื่องใช้ เครื่องประดับจากเศษวัสดุธรรมชาติ การ
ปฏิบัติการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ฯลฯ
ที่จะส่งผลต่อการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยโดยใช้รูปแบบ
กิจกรรมบูรณาการหรือโครงงาน
สมมุติฐานในการวิจัย
เด็กปฐมวัยหลังจากที่ได้รับการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรม
สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนมีการเปลี่ยนแปลงของทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์แตกต่างจากก่อน
การจัดประสบการณ์
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย
ในการวิจัยครั้งนี้ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย
คือ
1.
แผนการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
2.
แบบทดสอบทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
การวิเคราะห์ข้อมูล
การวิเคราะห์ข้อมูลได้ดำเนินการดังนี้
1. หาค่าเฉลี่ยและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน
2.
วิเคราะห์เปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการจัด
ประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนสำหรับเด็กปฐมวัย
เพื่อศึกษา
การพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยรวมและรายทักษะ
โดยใช้ค่า
แจกแจง t แบบ
Dependent Samples
สรุปผลการวิจัย
1.
ระดับทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยรวมและจำแนกรายทักษะ
สูงขึ้นกว่าก่อนการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดรูปแบบกิจกรรมสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
2. ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยรวมและจำแนกรายทักษะ
แตกต่าง
จากก่อนการทดลอง
อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และมีค่าเฉลี่ยสูงขึ้น